Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցի Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին

ԳԱՐԵԳԻՆ Բ ԾԱՌԱՅ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ,
ՈՂՈՐՄՈՒԹԵԱՄԲՆ ԱՍՏՈՒԾՈՅ ԵՒ ԿԱՄՕՔՆ ԱԶԳԻՍ
ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՊԵՏ ԵՒ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ,
ԾԱՅՐԱԳՈՅՆ ՊԱՏՐԻԱՐՔ ՀԱՄԱԶԳԱԿԱՆ ՆԱԽԱՄԵԾԱՐ ԱԹՈՌՈՅ ԱՐԱՐԱՏԵԱՆ
ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ՄԱՅՐ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ՍՐԲՈՅ ԿԱԹՈՒՂԻԿԷ ԷՋՄԻԱԾՆԻ
ՔՐԻՍՏՈՍԱՒԱՆԴ ՍԻՐՈՅ ՈՂՋՈՅՆ ԵՒ ՕՐՀՆՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅՐԱՊԵՏԱԿԱՆ
ՄԵԾԻ ՏԱՆՆ ԿԻԼԻԿԻՈՅ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍՈՒԹԵԱՆ, ՊԱՏՐԻԱՐՔՈՒԹԵԱՆՑ ՀԱՅՈՑ
ՍՐԲՈՅ ԵՐՈՒՍԱՂԻՄԱՅ ԵՒ ԿՈՍՏԱՆԴՆՈՒՊՈԼՍՈՅ,
ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՑ, ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՑ,
ՎԱՐԴԱՊԵՏԱՑ, ՔԱՀԱՆԱՅԻՑ ԵՒ ՍԱՐԿԱՒԱԳԱՑ,
ԹԵՄԱԿԱՆ ԵՐԵՍՓՈԽԱՆԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՈՑ, ԹԵՄԱԿԱՆ ԵՒ ՀԱՄԱՅՆՔԱՅԻՆ ԽՈՐՀՐԴՈՑ ԵՒ ՊԱՇՏՕՆԷԻՑ ԵՒ ՍԻՐԵՑԵԱԼ ՀԱՄԱՅՆ ՀԱՒԱՏԱՑԵԱԼ ԺՈՂՈՎՐԴԵԱՆ ՀԱՅՈՑ

«... Ապրեցան ի բերանոյ սրոյ. զօրացան ի տկարութենէ.
եղեն զօրաւորք ի պատերազմի. առին զբանակս օտարաց»
(Եբր. 11.34):

 Աստուածակառոյց մեր Սրբութիւն Սրբոց Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնից գոհութեան աղօթքով Հայրապետական Մեր օրհնութիւնն ենք բերում ի Հայաստան, յԱրցախ եւ ի Սփիւռս աշխարհի սիրեցեալ մեր ժողովրդին` Սարդարապատի, Բաշ-Ապարանի, Ղարաքիլիսայի 1918 թ. մայիսեան հերոսամարտերի 90-ամեայ յոբելեանի առիթով:

 Տօնում ենք մեր ժողովրդի պանծալի յաղթանակը հայրենի հողի վրայ ազատ ապրելու իր իրաւունքին, իր գոյութեանը սպառնացող բռնութեան հանդէպ, յաղթանակը` մեր ժողովրդի հաւատաւոր հոգու եւ խիզախումի: Երախտազգաց հոգով այսօր ոգեկոչում ենք անմահ յիշատակը անվարան նուիրումով մարտի ելած ու յաղթանակած մեր քաջարի զինուորների եւ զօրահրամանատարների, հոգեւորականների եւ աշխարհազօրայինների, որ «... ապրեցան ի բերանոյ սրոյ. զօրացան ի տկարութենէ. եւ եղեն զօրաւորք ի պատերազմի. առին զբանակս օտարաց»:
 

 Արդար էր մեր ժողովրդի պայքարը: Արեւմտեան Հայաստանը հայաթափելուց յետոյ, թուրքական բանակները ներխուժել էին Արեւելեան Հայաստան: Օրհասական ժամի ահազանգով հնչում էին Սուրբ Էջմիածնի եւ բոլոր եկեղեցիների զանգերը` երկինք բարձրացնելով աղօթքը Գէորգ Ե Սուրէնեանց Հայոց Հայրապետի. «Տէր, օգնէ իմ զաւակներին, որ յաղթեն թշնամուն»: Վերադասաւորւում էին հայոց փոքրաթիւ զօրամիաւորումները, ժողովուրդը շտապում էր համալրել զօրագնդերի շարքերը: Յոյսը Աստուած, ապաւինած իր սակաւ ուժերին, գերակշռող նուաճողների դէմ կենաց եւ մահու պայքարի էր գնում մեր ժողովուրդը: Երկիւղ չունէին մահից, մահեր շատ էին տեսել: Մահն էր երկնչում եղեռնահար, տնաւեր ժողովրդից, քաղցած, անզէն ժողովրդից, որի հոգին, սակայն, կենսունակ էր արդարութեան հաւատով ու ազատութեան սիրով, արարման ձգտումով եւ իր կեանքը կառուցելու աներեր յոյսով:

 Ամեն հոգում արձագանքում էին Հայրենիքը փրկելու կոչերը Հայոց Հայրապետի, գեներալներ Մովսէս Սիլիկեանի, Թովմաս Նազարբէկեանի: Ամեն հոգում արիութիւն ոգեշնչող պատգամն էր Գէորգ Ե Հայոց Կաթողիկոսի. «Ասացէք հայ բանակին, թէ ես տեղիցս չեմ շարժուում: Ես չեմ թողնում Սուրբ Էջմիածինը: ... Ինչպէս Մեծ Վարդանը Քրիստոսի անունով յաղթեց Տղմուտի ափին եւ ընկաւ հերոսաբար, նոյնպէս եւ դուք այսօր պէտք է յաղթէք: ... Մենք ոչ ոք չունենք մեր կողքին, բացի Քրիստոսից, որը մեր միակ ուժն է եւ մեզ օրհնում է»: Գօտեպնդուած ճշմարտութեամբ, հանդերձաւորուած արդարութեան զրահով, առած հաւատի վահանը, փրկութեան սաղաւարտն ու Հոգու սուսերը, որ է Աստծոյ Խօսքը (հմմտ. Եփես. 6.14-17) , մեր ժողովուրդը սուրբ Վարդանանց ու Ղեւոնդեանց անպարտելի ոգով Աւարայրի սուրը կրկին պարզեց գոյութեան ու ազատութեան պայքարում: Մայիսեան տասնօրեայ մարտերի արդիւնքում փրկուեց Արեւելեան Հայաստանը, որի տարածքում այդ հերոսական օրերին ծնունդ առաւ Հայաստանի առաջին Հանրապետութիւնը: Ամենածանր պայմաններում, գրեթէ միշտ գտնուելով պատերազմական իրավիճակում, շրջափակման մէջ, Հայաստանի Հանրապետութիւնը ձեռնամուխ եղաւ երկրի շէնացմանը, պետականութեան կառուցմանը եւ ունեցաւ ձեռքբերումներ, որոնք Հանրապետութեան կարճատեւ գոյութիւնից յետոյ էլ ծառայեցին մեր ժողովրդին: Յիրաւի, անտեղի չեն լինում, չեն կորչում անհետ արդար ջանքերն ու նուիրումը: Աստուծոյ օրհնութեամբ ինչը տկար էր, զօրաւոր դարձաւ, ինչը սակաւ էր, բազմապատկուեց: Մեր ժողովուրդը վերածնուեց, բարձրացրեց իր նոր կեանքը Հայաստանում և Սփիւռքում, ճանաչուեց աշխարհում իր ձեռքբերումներով, հռչակաւոր գիտնականներով, անուանի արուեստագէտներով, իր ստեղծագործ, տաղանդաշատ հոգով: Մենք, եւ սերնդէ-սերունդ մեր զաւակները գնահատանքով եւ արժանի մեծարումով են յիշելու դժուարին իրավիճակում ապրած ու գործած պետական, ռազմական գործիչներին, հոգեւորականներին, մտաւորականներին, ազգային ազատագրական պայքարի նուիրեալ ֆիդայիներին եւ փառք են մատուցելու ժողովրդին մեր արիասիրտ, որ աղետալի իր ժամանակը դարձրեց հերոսական ու յաղթական եւ նոր սկիզբը դրեց իր ազգային պետական կեանքի կառուցման: Արդարեւ, «... Ապրեցան ի բերանոյ սրոյ. զօրացան ի տկարութենէ. եղէն զօրաւորք ի պատերազմի»:

 Սիրելի հաւատաւոր ժողովուրդ հայոց, այսօր մայիսեան հերոսամարտերի 90-ամեայ յոբելեանը մենք տօնում ենք Հայաստանի անկախ պետականութեամբ, Արցախի ազատագրութեամբ, Հայ Սփիւռքում վերազարթեալ կեանքով եւ վերազարթեալ յոյսերով` կամօք եւ օգնութեամբ Աստուծոյ իրագործելու մեր իղձերը, յաղթանակած տեսնելու մեր ժողովրդի արդար իրաւունքները:

 90 տարի առաջ, այն վճռորոշ օրերին մայիսեան հերոսամարտերը Հայրենիքը փրկելու սխրանք էին, այսօր` Հայրենեաց սիրով ապրելու, Հայրենիքով համախմբուած մնալու հրաւէր: Մայիսեան հերոսամարտերը միաբանութեան ոգու պատգամ են մեր ժողովրդին: Միասնաբար, եկեղեցասէր ու հայրենասէր ոգով պիտի յաղթահարենք այսօրուայ դժուարութիւններն ու խնդիրները` պատմութիւնը մեզ ուսուցիչ ունենալով եւ միշտ առաջնորդուելով մեր ժողովրդի լուսաւոր գալիքի տեսիլքով: Արարատի ազատ հայեացքի ներքոյ պիտի ծաղկի մեր Հայրենիքը, հզօրանայ, բարգաւաճի, խաղաղ կեանքի խնդութեամբ ապրի աշխարհասփիւռ իր բոլոր զաւակների հետ: Այս հաւատով, միշտ Աստուծոյ հետ հաւատարիմ ընթացքով մեր ջանքերը համախմբենք, մեր նուիրումը զօրացնենք` յաւելելու համար այն յաջողութիւններն ու յաղթանակները, որ զոհողութիւնների գնով, անլուր դժուարութիւններ ու խոչընդոտներ յաղթահարելով ձեռք է բերել մեր ժողովուրդը, եւ որոնց պարծանքն ու քաջալերութիւնը միշտ պիտի ուղեկցեն հայոց կեանքին:

 Թող անմար լինեն մեր կեանքում հայրենեաց փառքերը, հաւատաւոր հոգու լոյսն ու զօրութիւնը, արդար ու բարի գործերի պարծանքը` ի փառս Աստծոյ, ի պայծառութիւն մեր Եկեղեցու, ի բարօրութիւն մեր Հայրենիքի ու ժողովրդի: Թող Բարձրեալի խաղաղութեան եւ արդարութեան շնորհների ներքոյ դէպի բարեբեր հանգրուաններ առաջնորդուի աշխարհը համայն եւ մեր Հայրենին:

Շնորհք, սէր եւ ողորմութիւն Տէառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի եղիցին ընդ ձեզ եւ ընդ ամենեսէան. ամէն:

Օրհնութեամբ`

ԳԱՐԵԳԻՆ Բ
ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ

Տուաւ Կոնդակս ի 12-ն Մայիսի
յամի Տեառն 2008 եւ ի թուին հայոց ՌՆԾԷ
ի Մայրավանս Սրբոյ Էջմիածնի
ընդ համարաւ 469