Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցի Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին

ԳԱՐԵԳԻՆ Բ ԾԱՌԱՅ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ,
ՈՂՈՐՄՈՒԹԵԱՄԲՆ ԱՍՏՈՒԾՈՅ ԵՒ ԿԱՄՕՔՆ ԱԶԳԻՍ
ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՊԵՏ ԵՒ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ,
ԾԱՅՐԱԳՈՅՆ ՊԱՏՐԻԱՐՔ ՀԱՄԱԶԳԱԿԱՆ ՆԱԽԱՄԵԾԱՐ ԱԹՈՌՈՅ ԱՐԱՐԱՏԵԱՆ
ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ՄԱՅՐ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ՍՐԲՈՅ ԿԱԹՈՒՂԻԿԷ ԷՋՄԻԱԾՆԻ

ՔՐԻՍՏՈՍԱՒԱՆԴ ՍԻՐՈՅ ՈՂՋՈՅՆ ԵՒ ՕՐՀՆՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅՐԱՊԵՏԱԿԱՆ
ՄԵԾԻ ՏԱՆՆ ԿԻԼԻԿԻՈՅ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍՈՒԹԵԱՆ, ՊԱՏՐԻԱՐՔՈՒԹԵԱՆՑ ՀԱՅՈՑ
ՍՐԲՈՅ ԵՐՈՒՍԱՂԻՄԱՅ ԵՒ ԿՈՍՏԱՆԴՆՈՒՊՈԼՍՈՅ,
ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՑ, ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՑ, ՎԱՐԴԱՊԵՏԱՑ, ՔԱՀԱՆԱՅԻՑ ԵՒ ՍԱՐԿԱՒԱԳԱՑ,
ԹԵՄԱԿԱՆ ԵՐԵՍՓՈԽԱՆԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՈՑ, ԹԵՄԱԿԱՆ ԵՒ ՀԱՄԱՅՆՔԱՅԻՆ ԽՈՐՀՐԴՈՑ ԵՒ ՊԱՇՏՕՆԷԻՑ ԵՒ ՍԻՐԵՑԵԱԼ ՀԱՄԱՅՆ ՀԱՒԱՏԱՑԵԱԼ ԺՈՂՈՎՐԴԵԱՆ ՀԱՅՈՑ

 Աստծուց շնորհն ունենք ի Հայաստան և ի Սփիւռս նշանաւորելու 130-րդ յոբելեանական տարեդարձը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Գեւորգեան հոգեւոր ճեմարանի եւ այդ առիթով ոգեկոչելու պարծանքով լեցուն նրա ճանապարհի նուիրական յիշատակները, որոնք այսօր ազգային մեր կեանքի վերազարթօնքի մէջ գալիս են նորոգելու հաւատի լոյսը, իմացութեան սէրը, նուիրումի ու հաւատարմութեան յաղթանակող ոգին։

 Այսօր մեծարումով ենք յիշում երանաշնորհ Գեւորգ Դ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին` հիմնադրին հոգեւոր ճեմարանի, ով հաւատաց ճեմարանի առաքելութեանը` իր հոգում կրելով մեր ժողովրդի հոգեւոր վերածնութեան ու ազատ կեանքի տեսլականը։ Աստուած արդիւնաւորեց Իր Սուրբ Սեղանի անդուլ սպասաւորի եւ Իր հօտի քաջ հովուի, կրթութեան մեծ ջատագովի ծրագրերն ու ջանքերը. «...յո՛ր գործ եւ յօժարեցուցանէր զինքն, թէպէտ և կարի ի դժուարինսն՝ Տէր յաջողէր ի ձեռս նորա»  Ղ. Փարպեցի։ Ճեմարանի հաստատումը իր ժամանակին մեծ ոգևորութիւն առաջ բերեց հայ ազգային կեանքում, եւ Գեւորգ Դ Կաթողիկոսն ունեցաւ խանդավառ ու նուիրեալ համախոհներ ու աջակիցներ եւ մանաւանդ` յետեւորդներ, ովքեր հոգի ու ջանք ներդրեցին, որ հասակ առնի եւ ուսումնական եռուն կեանքով լցուի հոգեւոր կրթօջախը։ Արդարեւ, Հայոց Հայրապետը միայնակ չէր իր յոյսերի ու հաւատի մէջ։ Սուրբ Էջմիածնի աստուածահայեաց հովանու ներքոյ` Մայր ճեմարանը դարձաւ կրթութեան ու լուսաւորութեան կենտրոնը հայրենի հողում` ծանօթ ու սիրելի ժողովրդին իր հիմնադրի անունով` ԳԵՒՈՐԳԵԱՆ։

 Գոհութիւն ու փառք Աստուծոյ, որ Իր խնամքի ներքոյ առաջնորդեց ընթացքը Գեւորգեան ճեմարանի եւ առատօրէն օրհնեց հունձքը հոգեւոր մշակների։ Բազմաթիւ մեծարելի անուններ են կապուած ճեմարանի պատմութեան հետ։ Այստեղ դասաւանդել են ակնառու հոգեւորականներ, հայ գիտութեան ու մշակոյթի մեծեր։ Այստեղից իրենց ճանապարհն են սկսել նշանաւոր եկեղեցականներ, կրթութեան ու գիտութեան, պետական ու զինուորական գործիչներ, անւանի արուեստագէտներ։ Հայոց նոր պատմութեան կերտողներ են նրանք` եկեղեցական կեանքի, հայ հասարակական-քաղաքական մտքի, հայ մշակոյթի առաջատարներ, ովքեր որտեղ էլ ծառայութեան կոչուեցին եւ ինչ գործունէութեամբ զբաղուեցին, գործեցին Գեւորգ Դ Հայրապետի տեսլականով` հաւատով ու Հայրենիքի սիրով։ Նախախնամական էր, որ հայ իրականութեան մէջ բազմապատկուեցին ու զօրացան մտաւոր ու հոգևոր ուժերը` հանդիման գալիք փորձութիւնների` հայկական դպրոցների փակման փորձերի, համիդեան ջարդերի, Մեծ Եղեռնի, խորհրդային բռնութիւնների: Գեւորգեան ճեմարանի հարկից ներս կրթուած հոգեւորականաց աստղաբոյլը կրեց տագնապով լի այն ժամանակի դժուարութիւնները, երբ վերստին հարցականի ներքոյ էր դրուած հայ ժողովրդի ապրելու իրաւունքը եւ Հայ Եկեղեցու գոյութիւնը Հայաստանում: Նրանք Ղեւոնդեան ոգին եւ Աւարայրի սուրը պարզեցին Սարդարապատում ու մնացին «հաւատով ուղիղ, յուսով համբերողական, սիրով անկեղծաւոր, ուսուցանելով անձանձրոյթ», նրանք քանդուող եկեղեցիների փլատակների տակ Յարութեան յոյսը անթեղեցին` հաւատալով, որ նորից պիտի բացուի ազատաբեր առաւոտը խաղաղ, եւ կրկին իրական պիտի դառնան Ագաթանգեղոս պատմիչի մարգարէաշունչ խօսքերը` «եւ երեւեսցին ձեզ առաջնորդք, քահանայապետք, տեսուչք եպիսկոպոսք եւ երիցունք եկեղեցական կարգի լուսաւորութեան սիրոյն Աստուծոյ»։

 Եկաւ այդ օրը, երկնային ողորմածութեամբ փլուեցին արգելքները բռնութեան։ Տեւական դադարից յետոյ Գեւորգ Զ երախտարժան Կաթողիկոսի ձեռքով վերաբացուեց ճեմարանը եւ Վազգէն Ա ու Գարեգին Ա երջանկայիշատակ Հայրապետների բարեխնամ հոգածութեան ներքոյ` հոգեւոր սպասաւորութեան ճանապարհեց հարիւրաւոր եկեղեցականների։ Այսօր Հայ Եկեղեցու անդաստանում, նրա հայաստանեան եւ արտերկրեայ տարբեր թեմերում նուիրումով ծառայում են ճեմարանի աւագ եւ կրտսեր սերնդի շրջանաւարտները, ովքեր սիրով ուսանեցին ու հաստատուեցին հոգեւորականի իրենց կոչման մէջ: Մենք նոյնպէս երախտապարտ շրջանաւարտը Մայր Աթոռի հոգեւոր ճեմարանի` նոյն խնամքով ու նախանձախնդրութեամբ պիտի հոգանք, որ ճեմարանը գործի լիաշունչ, և ինչպէս 130-ամեայ իր պատմութեամբ է, շարունակի լինել անբաժան մասը հայոց հոգեւոր կեանքի եւ ողջ հայ իրականութեան: Շարունակի լինել ու մնալ բազմադարեայ աւանդների անխաթար պահպանողն ու փոխանցողը Սահակ-Մեսրոպեան դպրոցի եւ դարերի մէջ գործած վանական մեր բոլոր դպրոցների, որ կրթեցին աստուածասէր ու հայրենասէր հոգին մեր ժողովրդի, արարչագործ ու հանճարածնունդ ոգին եւ անեղծ պահեցին քրիստոնէական մեր հաւատը` որ հայոց երկնքում վառ ու պայծառ եւ յաւէտ փայլի կանթեղի լոյսը Սուրբ Լուսաւորչի, խաւարացիր իր զօրութեամբ մթութեան ու խութերի միջից առաջնորդի դէպի խաղաղ ու օրհնեալ ափեր եւ լուսաւորի ազատ կեանքի յաղթանակները:

 Մեր Հայրենիքի ու աշխարհասփիւռ մեր նոր կեանքի յուսառատութեամբ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնից Գեւորգեան Մայր ճեմարանի 130-ամեայ յոբելեանի առիթով շնորհաւորում ենք համայն մեր ժողովրդին եւ բերում Հայրապետական Մեր օրհնութիւնը։

 Իջման Սուրբ Սեղանի առջեւ աղօթում ենք վասն հոգուոցն հանգստութեան ճեմարանի հիմնադիր Գեւորգ Դ Մեծագործ Հայրապետի, իրենց հայրական հոգածութեան ներքոյ ճեմարանը պահպանած Շնորհազարդ մեր հոգելոյս Հայրապետների եւ նրա յարկը շէն ու լուսաւոր պահպանած բոլոր հայորդեաց։

 Հայրապետական Մեր օրհնութիւնն ու գնահատանքն ենք բերում Գեւորգեան ճեմարանի երախտաւորներին, ճեմարանի յաւերժ բարերարներ Գեւորգ եւ Սիրվարդ Յովնանեաններին, նրա բազմաշխատ գործունէութիւնը հոգացող տեսչութեանը, ճեմարանում դասաւանդած ու այսօր դասաւանդող մանկավարժներին եւ սիրասուն բոլոր ուսանողներին, որ ընտրել են Աւետարանի կենաց խօսքը քարոզելու, Առաքելական մեր Սուրբ Եկեղեցուն ծառայելու ճանապարհը։

 Թող Տէրը հաստատուն ու լուսառատ պահպանի նուիրական յարկը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Գեւորգեան Ճեմարանի եւ դուրս բերի առատ հունձքի ժրաջան մշակներ` իմանալի լոյսը սերմանելու մեր ժողովրդի կեանքում վասն Փառացն Աստուծոյ, ի շինութիւն հայրենի մեր երկրի եւ ի պայծառութիւն Հայաստանեայց Առաքելական մեր Սուրբ Եկեղեցու։

Շնորհք եւ սէր Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի եղիցին ընդ մեզ եւ ընդ ամենեսեան. ամէն։

Օրհնությամբ`

ԳԱՐԵԳԻՆ Բ
ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ

Տուաւ Կոնդակս ի 3-ն Նոյեմբերի
Յամի Տեառն 2004 եւ ի թուին Հայոց ՌՆԾԳ
ի Մայրավանս Սրբոյ Էջմիածնի
ընդ համարաւ 264