Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցի Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին

ԳԱՐԵԳԻՆ Բ ԾԱՌԱՅ ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ,
ՈՂՈՐՄՈՒԹԵԱՄԲՆ ԱՍՏՈՒԾՈՅ ԵՒ ԿԱՄՕՔՆ ԱԶԳԻՍ
ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՊԵՏ ԵՒ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ,
ԾԱՅՐԱԳՈՅՆ ՊԱՏՐԻԱՐՔ ՀԱՄԱԶԳԱԿԱՆ ՆԱԽԱՄԵԾԱՐ ԱԹՈՌՈՅ ԱՐԱՐԱՏԵԱՆ
ԱՌԱՔԵԼԱԿԱՆ ՄԱՅՐ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅ ՍՐԲՈՅ ԿԱԹՈՒՂԻԿԷ ԷՋՄԻԱԾՆԻ
ՔՐԻՍՏՈՍԱՒԱՆԴ ՍԻՐՈՅ ՈՂՋՈՅՆ ԵՒ ՕՐՀՆՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅՐԱՊԵՏԱԿԱՆ
ՄԵԾԻ ՏԱՆՆ ԿԻԼԻԿԻՈՅ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍՈՒԹԵԱՆ, ՊԱՏՐԻԱՐՔՈՒԹԵԱՆՑ ՀԱՅՈՑ
ՍՐԲՈՅ ԵՐՈՒՍԱՂԻՄԱՅ ԵՒ ԿՈՍՏԱՆԴՆՈՒՊՈԼՍՈՅ,
ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՑ, ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՑ, ՎԱՐԴԱՊԵՏԱՑ, ՔԱՀԱՆԱՅԻՑ ԵՒ ՍԱՐԿԱՒԱԳԱՑ,
ԹԵՄԱԿԱՆ ԵՐԵՍՓՈԽԱՆԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՈՑ, ԹԵՄԱԿԱՆ ԵՒ ՀԱՄԱՅՆՔԱՅԻՆ ԽՈՐՀՐԴՈՑ ԵՒ ՊԱՇՏՕՆԷԻՑ ԵՒ ՍԻՐԵՑԵԱԼ ՀԱՄԱՅՆ ՀԱՒԱՏԱՑԵԱԼ ԺՈՂՈՎՐԴԵԱՆ ՀԱՅՈՑ

«Եւ այս է այն յաղթութիւնը, որ յաղթում է աշխարհին, մեր հաւատքը»:
(Ա Յովհ. Ե 4)

 Սիրելի հերոսական եւ  բարեպաշտ ժողովուրդ Արցախի,

 Ուրախաբեր եւ հոգենորոգ առիթ է Հայրապետիս համար Արցախի Հայոց Թեմի վերահաստատման 20-ամեակի կապակցութեամբ օրհնութեան եւ գնահատանքի խօսք ուղղել Առաքելական մեր Սուրբ Եկեղեցու հարազատ զաւակներիդ, որ հաւատքով եւ հայրենական մեր արժէքների հանդէպ որդիական հաւատարմութեամբ այսօր հայրենի երկրամասի ազատ եզերքում բարձրացնում էք Ձեր հոգեւոր կեանքի սրբազան կառոյցը: Փառք Երկնաւորին, որ դարերի փորձութիւնների մէջ պահպանեց ազգս հայոց եւ նոր ժամանակներում շնորհեց նոր յաղթանակներ ու ձեռքբերումներ, որոնցից են Արցախի Թեմի վերահաստատումը երկու տասնամեակ առաջ եւ փառապանծ ազատագրումը հայոց Արցախ աշխարհի: Համայն մեր ժողովրդի կեանքի մէջ է ճառագում եւ ջերմացնում Արցախից ծագող ազատութեան, նոր կեանքի եւ զարթօնքով լի գալիքի յոյսը, որի կրողն էք դուք, սիրելիներ, առ Աստուած ապաւինութեամբ շարունակելով հայրենեաց աւանդները:

 Հայրենիքի արեւելեան ու մեր հաւատքի անառիկ սահմանները պահպանելով` արցախահայութիւնը առանձնացել է աստուածսիրութեամբ եւ առ Հայրենին սիրոյ ու նուիրումի նախանձախնդրութեամբ: Այդ ոգով է կերտուել դարաւոր պատմութիւնը Արցախի հոգեւոր կեանքի, որը լի է քրիստոնէական նուիրական յիշատակներով: Մեր Տիրոջ Աւետարանը այստեղ քարոզեցին Սուրբ Եղիշէ եւ Սուրբ Դադի առաքեալները ու նրանց հետեւորդները, իսկ երբ Աստուած իջաւ երկնքից ու հաստատեց հայոց Մայր Աթոռը` Սուրբ Էջմիածինը, քրիստոնէութեան լոյսը առատօրէն սփռուեց նաեւ Արցախում: Հաւատքի նոր ջահակիրներ եղան այստեղ Սուրբ Գրիգորիս եպիսկոպոսը` առաքելապատիւ թոռը Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչ մեր առաջին Հայրապետի եւ հանճարահոգի Սուրբ Մաշտոցը` իր աշակերտներով: Նրանց ու բազում սրբերի ջանքերով եւ աղօթքով հոգեւոր կեանքը առատ պտուղներ տուեց Արցախում, որի վկաներն են սրբոց նշխարների վրայ կառուցուած հնագոյն վանքերն ու եկեղեցիները: Արցախի բարեպաշտ ժողովուրդը «Գանձասար» կոչեց այն բարձունքը, որտեղ` որպէս թանկագին պարգեւ, ամփոփուած է Յովհաննէս Մկրտչի գլուխը` սուրբ մասունքը Քրիստոսին Փրկիչ քարոզողի եւ Նրան մկրտողի: Հաւատքը գանձ է` անզուգական այս խորհրդով Գանձասարի Կաթողիկոսութեան հայրապետանիստ Գանձասար վանքը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի օրհնութեան ներքոյ առաջնորդել է Արցախի հայոց հոգեւոր կեանքը: Փրկութեան յոյսով համախմբել է մեր ժողովրդին` Հայրենիքին ու հաւատքին սպառնացող փորձութիւններին հանդիման եւ ոգեշնչել ազատագրական պայքարներում: Մեր պատմութեան մէջ բազում են արցախցի հաւատաւոր, արի զաւակները, ովքեր իրենց կեանքը նուիրեցին հայութեան իղձերի ու ձգտումների իրականացմանը` ազատ մեր Հայրենիքի պատկերը իրենց հայեացքի առջեւ:

 Մայր Հայաստանին միանալու ձգտումով ու հաւատով 1988 թուականին ծնունդ առաւ Արցախեան ազատամարտը, որի հետ կեանքի կոչուեց եւ մեր ժողովրդի փափագը` վերականգնելու Արցախի Թեմը, որը դադարել էր գործել խորհրդային տարիներին: Ընդառաջ խնդրանքին հաւատացեալ հայորդեաց եւ նրանց հոգեւոր խնամքը առաւելով իրականացնելու համար երջանկայիշատակ Վազգէն Ա Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը Հայրապետական սրբատառ Կոնդակով վերահաստատեց Արցախի Թեմը` Առաջնորդ կարգելով Գերաշնորհ Տ. Պարգեւ Արքեպիսկոպոս Մարտիրոսեանին: Բարեջան Սրբազանի առաջնորդութեամբ ու խնամքով Արցախում ծառայող հոգեւորականաց ուխտապահ դասը պատերազմական դժուարութիւնների մէջ ձեռնամուխ եղաւ վերակառուցելու եկեղեցական կեանքը: Վերստին ղօղանջեցին Գանձասարի, Ամարասի, Դադիվանքի, Շուշիի Սուրբ Ամենափրկիչ Ղազանչեցոց մայր տաճարի և Արցախի այլ վանքերի ու եկեղեցիների զանգերը: Մեր խոնարհուած սրբավայրերը վերականգնուեցին, բարեզարդուեցին, կենդանացան աղօթքով` օրհնութիւն սփռելով արցախահայոց կեանքում: Թեմի հոգեւոր սպասաւորները Առաջնորդ Սրբազանի գլխաւորութեամբ քաջալերեցին ազատամարտիկներին եւ ժողովրդին, զօրաւոր պահեցին հաւատքը եւ յաղթանակի յոյսը նրանց հոգիներում` օրհասական պահերին կողք կողքի պայքարելով մեր հայրենանուէր զօրաց հետ: Այսօր, երբ տօնում ենք Արցախի Թեմի վերահաստատման 20-ամեակը, անվարան կարող ենք ասել, որ ազատամարտի տարիներին Արցախի Թեմը կարեւոր դերակատարութիւն ունեցաւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան անկախութեան ձեռքբերման գործում` նպաստելով նաեւ նորաստեղծ Հանրապետութեան եւ Սփիւռքի կապերի ամրապնդմանը, որ մեծապէս էական էր պատերազմական իրավիճակում գտնուող երկրամասի համար:

 Գոհութիւն Աստուծոյ, այսօր Արցախի Թեմը շէն ու պայծառ է թեմակալ Առաջնորդի եւ բարեջան հոգեւորականաց նախանձախնդիր ծառայութեամբ ու հոգածութեամբ եւ բարեպաշտ հայորդեացդ հաւատաւոր ընթացքով: Արցախի Թեմի վերահաստատման նշանակալի տարեդարձի առիթով Հայրապետական Մեր գնահատանքն ու օրհնութիւնն ենք բերում Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան իշխանութիւններին` ի գլուխ Հանրապետութեան Նախագահ Տիար Բակօ Սահակեանի` այն մեծ աջակցութեան համար, որ բերում են արցախահայոց հոգեւոր-եկեղեցական կեանքի զօրացմանը` ի սէր երկրի հաւատաշէն, բարգաւաճ ու բարօր գալիքի: Հայրապետական Մեր բարձր գնահատանքն ենք բերում Գերաշնորհ Տ. Պարգեւ Արքեպիսկոպոս Մարտիրոսեանին, Թեմի ուխտապահ հոգեւոր դասին, թեմական-եկեղեցական կառոյցների պատուարժան անդամներին` յայցելով Աստուծոյ օրհնութիւնը իրենց առաքելութեանը:

 Սիրելիներ, մենք բոլորս հաւատացել ու հաւատում ենք Արցախի արդար դատի յաղթանակին, մեր ժողովրդի ազատ ապրելու արդար իրաւունքի ճանաչմանը եւ առ Տէրն ապաւինութեամբ գիտենք, որ յաղթական է մեր հաւատը` համաձայն աւետարանական խօսքի. «Եւ այս է այն յաղթութիւնը, որ յաղթում է աշխարհին, մեր հաւատքը»:

 Աղօթք բարձրացնենք երկինք երջանկայիշատակ Վազգէն Ա Ամենայն Հայոց Հայրապետի եւ Արցախի ազատագրութեան մարտերում զոհուած քաջորդիների հոգիների համար: Նրանց յիշատակի առջեւ միաւորենք մեր հայցը, որ Աստուած օրհնի մեր ժողովրդի ջանքերը` յանուն մեր Հայրենիքի` Հայաստանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեանց օրհնեալ կեանքի:
Աղօթենք, որ Աստուած ամուր պահի հաւատքն ու եկեղեցանուիրումը Արցախի Մեր սիրելի զաւակների` օրէցօր զօրացնելով տիրախնամ Թեմը` ի փառս Իր Սուրբ Անուան, ի պայծառութիւն Առաքելական մեր Սուրբ Եկեղեցու: Թող Տէրը Իր Սուրբ Աջի հովանու ներքոյ խաղաղութեան մէջ եւ խաղաղ սրտով պահպանի համայն աշխարհասփիւռ մեր ժողովրդին եւ առաջնորդի դէպի հաւատքով ոռոգեալ, բարեյոյս հանգրուաններ:

«Շնո՛րհք ընդ ձեզ, եւ խաղաղութիւն բազմասցի գիտութեամբն Աստուծոյ եւ Յիսուսի Քրիստոսի Տեառն մերոյ» (Բ Պետ. Ա 2):

Օրհնութեամբ՝

ԳԱՐԵԳԻՆ Բ
ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ

Տուաւ Կոնդակս ի 24-ն Սեպտեմբերի
Յամի Տեառն 2009 եւ ի թուին Հայոց ՌՆԾԸ
ի Մայրավանս Սրբոյ Էջմիածնի
ընդ համարաւ 532