Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցի Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին

Հայրապետական Ս. Պատարագ Ս. Վարդան Մայր Տաճարին մէջ

Կիրակի Հոկտեմբեր 28« առաւօտեան կանուխ ժամերէն սկսեալ հաւատացեալներ փութացած էին Ս. Վարդան Մայր Տաճար` մասնակցելու համար հանդիսաւոր Ս. Պատարագին« զոր պիտի մատուցանէր Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ.:

Որոշեալ ժամուն Ամենայն Հայոց Հայրապետը ամպհովանիի ներքեւ« Իր շքախումբի ընկերակցութեամբ« «Հրաշափառ»ի երգեցողութեամբ« եւ առաջնորդութեամբ Մայր Տաճարի լուսարարապետ Արժշ. Տ. Մարտիրոս Քհնյ. Չեւեանի« մուտք գործեց Ս. Վարդան Մայր Տաճար« ուր հաւատացեալներու յոգնախուռն բազմութիւն մը անհամբերութեամբ կը սպասէր իր սիրելի Հայրապետին: Ներկայ էին Նիւ Եորքի շրջանի ծուխերու հովիւներ եւ Հայ եւ ոչ-հայ բարձրաստիճան հոգեւորականներ:

Նախ քան Ս. Պատարագի մատուցումը` Թեմակալ Առաջնորդ Գերշ. Տ. Խաժակ Արք. Պարսամեան դարձեալ բարի գալուստ մաղթեց Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին եւ խօսեցաւ Անոր ստեղծած մեծ խանդավառութեան մասին բոլոր ծուխերուն մէջ:

Ս. Պատարագի երգեցողութիւնը կատարեց շրջանի Հայ Եկեղեցիներու միացեալ դպրաց դասը` ղեկավարութեամբ խմբավար Խորէն Մէյխանէճեանի եւ ծանօթ երգեհոնահար Հոգշ. Տ. Մամիկոն Վրդ. Քիլէճեանի:

Նորին Սրբութեան փէշակիրներն էին Հոգշ. Տ. Հայկազուն Ծ. Վրդ. Նաճարեան (Առաջնորդական փոխանորդ) եւ Հոգշ. Տ. Բաբգէն Ծ. Վրդ. Անուշեան (հովիւ Նիւ Ճըրզիի Ս. Թովմաս Եկեղեցւոյ)« իսկ առընթերակաները` Գերշ. Տ. Յովնան Արք. Տէրտէրեան (Առաջնորդ Արեւմտեան Թեմի) եւ Գերշ. Տ. Խաժակ Արք. Պարսամեան:

Տէրունական աղօթքէն առաջ` պատարգիչ Հայրապետը Իր քարոզին մէջ ըսաւ. «. . . Եկեղեցու պարտքն է Աստուծոյ օրէնքը գործադրել. եկեղեցու պարտքն է Աստուծոյ կամքը« աստուածատուր կամքը ցոլացնել. եկեղեցին որպէս ընտանիք պէտք է ճանաչի եւ պաշտպանի ու պահպանի այն ինչը Աստուած է կազմել ու կարգաւորել: Հայրապետական Մեր կոչն է բոլորիդ« սիրելի բարեպաշտ զաւակներ Մեր« ամուր պահել ու պահպանել Հայ ընտանիքը« աստուածային նկարագիրն ու հայկական դիմագիծը« Հայ ընտանիքը մանրակերտ մի մատուռ է« փոքրիկ հայրենիք« բարութեան եւ արութեան օրրան« առաջին դպրոցը« հոգեւոր ու բարոյական արժէքների առաջին սնուցողը« ոչ մէկ հիմք եւ պատճառ մենք չունենք եւ չենք տեսնում փոխելու համար Հայ ընտանիքի նկարագիրը. հաստատուն մնացէք ի Տէր« սիրելի զաւակներ Մեր: Այս է մեր ժողովուրդի յաւիտենական նշանաբանը` պահպանել ամուր ամէն հոգեւոր նուաճում եւ արժէք ծնող մայր` Հայ ընտանիքը« որպէս զի հաւատքի« յոյսի եւ սիրոյ երեքսրբեան շնորհներով պահպանենք ու զարդեալ նորոգենք մեր միասնական կեանքը մեր մեծ ընտանիքում` Հայ Եկեղեցու յարկի ներքոյ« եւ իրականութիւն դարձնենք մեր իղձերն ու ձգտումները մեր մեծ տան մէջ` Հայոց Հայրենիքում: Հայրապետական Մեր յորդորն է հաստատուն մնացէք ի Տէր« քանզի եթէ Տէրը տունը չկառուցի` ի զուր են չարչարւում այն կառուցողները« եթէ Տէրը քաղաքը չպահպանի` ի զուր են հսկում պահապանները նրա: Աստուծուն ապաւինած կառուցենք մեր Հայրենիքի ազատ կեանքը« որ սերունդներ շարունակ մեր ժողովուրդի« մեր զաւակների երազն է եղել: Այսօր Մեր ձգտումն է տեսնել մեր Հայրենիքը բարօր ու բարեկեցիք« գիտութեամբ« մշակոյթով« հաւատաւոր հոգու ազնիւ լոյսով պայծառ: Այսօր աւելի յուսառատ են ազգիս զաւակների սրտերը« եւ լաւատես են հոգիները քանզի արդիւնաւորուում են մեր ժողովուրդի համախումբ ջանքերը ի սէր Հայրենիքի եւ Առաքելական մեր Մայր Եկեղեցու: Նաեւ« աւելի մօտ ենք տեսնում Արցախի հայութեան ազատ ապրելու իրաւունքի ճանաչումը« եւ Հայոց Ցեղասպանութեան համընդհանուր ճանաչումն ու դատապարտումը: Հաւատքով զօրացած« սիրելի հայորդիներ« պաշտպանենք մեր արդար իրաւունքները« որոնց ճանաչումն ու յաղթանակը քայլ պիտի լինեն առանց բռնութիւնների խաղաղ աշխարհի ընթացքների մէջ« եւ մարդիկ իրենց շուրթերի վրայ միշտ պիտի կրեն օրհներգութիւնն ու փառաբանութիւնը մեր Տիրոջ անուան եւ փառքի համար: Մեր Տիրոջ խաղաղութիւնն ենք հայցում« առ Աստուած աղօթքով« աշխարհի եւ ձեր կեանքին` սիրելի բարեպաշտ զաւակներ Մեր ի Միացեալ Նահանգս: Յանձնարարում եմ ձեզ` հաստատուն մնացէք ի Տէր« նրանով գիտենք ինչ զրահ հանգնել չարի հանդիման« ինչ վահան պարզել ստի ընդդէմ` որովհետեւ նրանով կենդանի է մեր հոգին: Նուիրական այս կամարների ներքոյ գոհունակ սրտով Մեր գնահատանքն ենք բերում ձեզ ամէնքիդ` սիրելի զաւակներ Մեր« Մեր գնահատանքն ենք բերում բարեջան ձեր Առաջնորդին` Խաժակ Արք. Պարսամեանին« որ անձնուէր եւ սիրով սպասաւորն է մեր Սուրբ Եկեղեցու« եւ արդիւնաշատ հոգեւոր վաստակ ունի Միացեալ Նահանգների Արեւելեան Թեմում. Մենք տեսանք իր ծառայութեան« իր նուիրումի եւ իր բարեջան առաջնորդութեան գեղեցիկ արդիւնքները Միացեալ Նահանգաց Հայոց համայնքներում: Թող Տէրը առողջ եւ երկար կեանքի տարիներ պարգեւի սիրեցեալ Մեր Սրբազանին: Մեր գնահատանքն ենք բերում ձեզ` ուխտապահ սպասաւորներ մեր եկեղեցու« մեծարգոյ բարերարներ« թեմական վարչութեանց անդամներ« կրթութեան ու մշակոյթի նուիրեալներ« Մեր սիրելի ու հարազատ ժողովուրդ Հայոց« ձեր անմնացորդ ջանքերի ու նուիրումի համար« եկեղեցասէր ու ազգասէր ձեր ոգու համար« մեր եկեղեցուն եւ մեր հայրենիքին մատուցած ձեր անյոգնաբեկ ծառայութիւնների համար: Աղօթում ենք առ Աստուած որ միշտ խաղաղ« բարօր ու բարգաւաճ պահպանի Ամերիկայի Միացեալ Նահանգները« միշտ շէն ու պայծառ` Հայոց Արեւելեան Թեմը եւ մեր Սուրբ Եկեղեցին: Մեր աղօթքն ենք բարձրացնում որ Տէրը միշտ բարօր« խաղաղ« ապահով ու առաջընթաց պահի Հայոց կեանքը Հայրենի մեր երկրի մէջ« ուր խմբուում են հոգիները աշխարհասփիւռ Մեր զաւակների« ուր մէկտեղւում է աղօթքը հաւատացեալ հայորդու հոգու: Թող Տիրոջ սէրը եւ խաղաղութիւնը թագաւորի Հայոց աշխարհում եւ պահի մեզ հաստատուն Իր օրհնութեան մէջ եւ առաջնորդի մեր ճանապարհները« խնամի ու արդիւնաւորի մեր գործերը` որ դրանք լինեն արդար ու բարերար ի սէր ազգիս Հայոց« ի սէր Իր յաւիտենական փառքի եւ Իր փրկագործ կենսաբեր տնօրինութեան: Շնորհք եւ խաղաղութիւն Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի եղիցին ձեզ ընդ ամենեսեանդ. ամէն»:

Հոծ թիւով հաւատացեալներ Ս. Հաղորդութիւն ստացան:

Ս. Պատարագի աւարտին` Մայր Աթոռի Դիւանապետ Գերշ. Տ. Արշակ Եպս. Խաչատրեան կարդաց Հայրապետական սրբատառ Կոնդակը« որով պաշտօնապէս Նորին Սրբութիւնը կը հաստատէր «Ս. Էջմիածնի Բարեկամներ» Հիմնադրամը« որպէս զի մշտական նեցուկ եւ ապաւինութիւն դառնայ համայն հայութեան հոգեւոր կեդրոն Մայր Աթոռին:

Հանդիսաւոր ճաշկերոյթ

Նոյն յետ միջօրէի ժամը 4:30-ին« ի պատիւ Ամենայն Հայոց Հայրապետին« հանդիսաւոր ճաշկերոյթ կազմակերպուած էր Կրանտ Հայաթ Պանդոկի սրահին մէջ:

Մօտ եօթը հարիւր անձեր ներկայ գտնուեցան այս ճաշկերոյթին: Ս. Պատարագին եւ հանդիսաւոր ճաշկերոյթին ներկայ գտնուելու համար հայրենակիցներ եկած էին Հայաստանէն« Սուրիայէն« Ֆրանսայէն« Արժանդինէն« Գալիֆորնիայէն« Գանատայէն եւ Թուրքիայէն («Ժամանակ» օրաթերթի խմբագիր Արա Գոչունեան):

Ճաշկերոյթի հանդիսավարներն էին Սարգիս Ճէպէճեան եւ Արա Նազըրեան-Յարութիւնեան: Ամերիկեան եւ Հայկական օրհներգները երգեցին Անուշ Պարգլի եւ Վաղարշակ Օհանեան:

Ամենայն Հայոց Հայրապետի սեղանի օրհնութենէն ետք ճաշը սպասարկուեցաւ:

Բարի գալստեան խօսքը արտասանեց Ճաշկերոյթի Յանձնախումբի ատենապետ Հրանդ Կիւլեան: Նորին Սրբութեան կենացը բաժակ առաջարկեց Թեմական Խորհուրդի ատենապետ Ասկըր Թադոսեան: Իրենց սրտի խօսքը ըսին Հայաստանի Հանրապետութեան ԱՄՆ-ի լիազօր եւ արտակարգ դեսպան Թաթուլ Մարգարեան« Արեւմտեան Թեմի Առաջնորդ Գերշ. Տ. Յովնան Արք. Տէրտէրեան« Թեմական Խորհուրդի գանձապահ եւ Հայրապետական Այցելութեան Կեդրոնական Յանձնախումբի ատենապետ Ճէյմս Գալուստեան« Սարոյեան Հիմնարկի տնօրէն Հայկ Մարտիկեան« որ Նորին Սրբութեան նուիրեց Ուիլեըմ Սարոյանի կողմէ գծուած ջրաներկ մը« եւ Հ.Բ.Ը.Միութեան նախագահ Պերճ Սեդրակեան:

Ընդարձակ սրահին երեք կողմերը հաստատուած էին մեծադիր պաստառներ« որոնց միջոցաւ ներկաները կը հետեւէին յայտագիրին:

Գործադրուեցաւ գեղարուեստական ճոխ յայտագիր մը` մասնակցութեամբ Դաթեւիկ Յովհաննէսեանի (երգչուհի)« Տիգրան Մկրտիչեանի (դաշնամուր)« Վահրամ Կիւրճեանի (դաշնամուր)« Ռուբիկ Վարդանեանի (տուտուկ)« Սամի Մերտինեանի (ջութակ)« Անուշ Պարգլիի եւ Վաղարշակ Օհանեանի (զուգերգ):

Ցուցադրուեցաւ ժապաւէն մը` անցնող ութը տարիներու ընթացքին Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի կողմէ իրագործուած եկեղեցաշինական« բարեսիրական« առողջապահական եւ կրթական ծրագիրներուն մասին:

Թեմակալ Առաջնորդ Գերշ. Տ. Խաժակ Արք. Պարսամեան շնորհաւորեց Նորին Սրբութիւնը` որպէս Ամենայն Հայոց Կաթոպիկոս Անոր ընտրութեան ութերորդ տարեդարձին առիթով (1999 Հոկտեմբեր 27) եւ իր խօսքին մէջ ըսաւ .«Ամենայն Հայոց Վեհափառ Հայրապետի այցելութիւնը Ամերիկայի Արեւելեան Թեմ« անցնող մօտ երեսուն օրերու ընթացքին« աննախընթաց երեւոյթ մը ստեղծեց. ինչպէս վերնատան մէջ երբ առաքեալները միասին սեղան նստած էին` եւ երբ Ս. Հոգին կրակի նման անոնց վրայ իջաւ« պահ մը շփոթեցան« սակայն Ս. Հոգիով զօրացած Քրիստոսի ճշմարիտ աշակերտները դարձան: Այդ նոյն երեւոյթը այսօր զգալի դարձաւ մեր բոլոր ծուխերուն մէջ « ուր որ Վեհափառ Հայրապետը այցելեց. մեծէն փոքրը« Հիւսիսէն Հարաւ« Արեւելքէն Արեւմուտք« ուր որ գնաց Վեհափառ Հայրը Իր խօսքով« Իր անձով« Իր սիրոյ արտայայտութեամբ եւ Իր պատգամներով հոգեւոր մեծ խանդավառութիւն ստեղծեց: Նորին Սրբութիւնը մեզի յիշեցուց թէ ուր է մեր տունը« հայկական տունը` սուրբ տուն է« հիմնուած Քրիստոսի հաւատքին վրայ« զարդարուած մեր ազգային-մշակութային գեղեցիկ աւանդութիւններով: Վեհափառ Հայրապետը այդ է որ յիշեցուց մեզի: Քսաներորդ դարուն մեր ժողովուրդին վիճակուած դժբախտութիւններուն պատճառաւ Հայ ժողովուրդը որոշ չափով հեռացաւ իր արմատներէն« Եղեռնի պատճառաւ« Հայաստանի սովետականացումով« եւ այլ ընդհանրական երեւոյթներու պատճառաւ հեռացաւ իր արմատներէն: Ամենայն Հայոց Հայրապետը այս նոր դարուն« ազատ ու անկախ Հայրենիքի շունչով մեզի յիշեցուց թէ եթէ առողջ Հայ տուն կայ` առողջ Հայ եկեղեցի կայ եւ կա°յ առողջ Հայոց Հայրենիք եւ հայկական իրականութիւն: Երախտապարտ ենք Վեհափառ Տէր Ձեր հայրական հոգածութեան համար« երախտապարտ ենք ձեր օրհնութեան համար եւ երախտապարտ ենք ձեր պատգամներուն համար»: Ապա« Առաջնորդ Սրբազան Հայրը յիշեց որ այցելութիւններու ընթացքին Նորին Սրբութեան ստեղծած խանդավառութեան ի պատասխան` Պաթոն Ռուժի (Լուիզիանա) Ս. Կարապետ Եկեղեցւոյ Ծխական Խորհուրդի ատենապետ Վազգէն Գալթաքճեան Մայր Աթոռի Թանգարանին նուիրեց Լեւոն Թագաւորին եւ անոր Թագուհիին զոյգ գահերը« ինչպէս նաեւ Արեւելեան Թեմի ծուխերը 350«000 տոլարով կը մասնակցին Հապիթաթ Ֆոր Հիւմանիթի Ընկերակցութեան կողմէ Հայաստանի մէջ Գարեգին Բ. Կաթողիկոսի անունով կառուցուելիք 40 տուներու ծախքերուն: Ապա« իր շնորհակալութիւնը յայտնեց բոլոր անոնց` որոնք իրենց մասնակցութիւնը բերած էին Հայրապետական Այցելութեան կազմակերպչական աշխատանքներուն: Որպէս երախտագիտական արտայայտութիւն Ս. Վարդան Մրցանակը յանձնեց այցելութիւնը համակարգող Լին Պէյլէրեանին« եւ հրաւիրեց Ամենայն Հայոց Հայրապետը` որպէս զի Իր պատգամը տայ:

Նորին Սրբութիւնը Իր խօսքին մէջ ըսաւ. «Ուրախ ենք մեծապէս կրկին հանդիպելու ձեզ սիրելիներ` բերելու ձեզ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնից օրհնութիւն եւ սէր մեր Հայրենիքից` Հայաստան եւ Արցախ Հայոց աշխարհից: Մենք ուրախ ենք ողջունել եւ Մեր օրհնութիւնը բերել այստեղ ներկայ Հայաստանի Հանրապետութեան ԱՄՆ-ի դեսպանին եւ ՄԱԿ-ի մօտ Հայաստանի դեսպանին« Հ.Բ.Ը.Միութեան Նախագահին« մեր քոյր եկեղեցիների հոգեւոր եղբայրներին եւ բարեպաշտ Մեր զաւակներին` հայցելով Տիրոջ զօրակցութիւնը ձեզ` ձեր կեանքում« ձեր գործում եւ ձեր առաքելութեան ճանապարհին: Աստուծոյ ողորմած կամքով Մենք ութը տարի առաջ ընտրուեցինք եւ կոչուեցինք Ամենայն Հայոց Հայրապետութեան` բազմելու Լուսաւորչի գահին« ազգային-քաղաքական ողբերգական ծանր ապրումներով սկսեցին Մեր գործունէութիւնը. Մենք ապաւինած Աստծուն եւ Մեր ժողովուրդի ուժերին եկանք յոյսով եւ տեսիլքով եւ գործեցինք որքան հնարաւորութիւնները ներեցին. Հայաստանի անկախութիւնը եւ Արցախում հաստատուած խաղաղութիւնը բարի յոյս էին աւետում վերափոխումների եւ պահանջք դարձնում հրատապ գործունէութիւն: Դուք տեսաք ֆիլմը« որ ներկայացնում է Մայր Աթոռի վերջին ութը տարիների գործունէութիւնը« կեանքի կոչուած ծրագրերը« հոգեւոր կրթութեան ու դաստիարակութեան վարչակազմակերպչական« հրատարակչական« ընկերային ասպարէզներում:Պատեհ ենք գտնում առիթը մէկ անգամ եւս Մեր գնահատանքի խօսքը բերելու Մեր թեմերի բարեպաշտ զաւակներին« թեմակալ առաջնորդներին« Հայ Բարեգործական Ընդհանուր Միութեան եւ նրա բարեջան նուիրեալ անդամներին« մասնաւորապէս Մեր բարերար զաւակներին« որոնց ազնիւ« առատաձեռն« մեծահոգի զօրակցութեամբն ու ներդրումներով հնարաւոր եղաւ իրականացնել այս ամէնը: Շնորհակալութիւն եւ օրհնութիւն ամէնքին»:

Որպէս շնորհակալական եւ գնահատական արտայայտութիւն` Ամենայն Հայոց Հայրապետը Թեմակալ Առաջնորդ Գերշ. Տ. Խաժակ Արք. Պարսամեանին նուիրեց սեղանի խաչ մը« եւ յուշապնակներ` Թեմական Խորհուրդի ատենապետ Ասկըր Թադոսեանի« Թեմական Խորհուրդի գանձապահ եւ Հայրապետական Այցելութեան Կեդրոնական Յանձնախումբի ատենապետ Ճէյմս Գալուսեանի եւ այցելութիւնը համակարգող Լին Պէյլէրեանին:

Բոլորին կողմէ արտասանուած Տէրունական Աղօթքով եւ Նորին Սրբութեան «Պահպանիչ»ով վերջ գտաւ ներկաներուն հոգեկան վայելքի պահեր առթող հանդիսութիւնը: